Prutsende en pielende sterrenkundigen

Met verbazing heb ik gekeken naar de Zembla-uitzending over de afdeling Data analytics bij de belastingdienst.

Het is de innovatieve afdeling (de “broedkamer”) waar “superslimme” mensen sinds 2012 bezig zijn met het analyseren van persoons- en belastinggegevens. Daardoor moeten fraudeurs eenvoudiger te pakken zijn zonder dat eerlijke burgers worden lastig gevallen. Niemand lijkt precies te weten waar ze mee bezig zijn, wie er met de gegevens werken en of ze wel echt successen boeken.

Vriendjespolitiek

Het idee is natuurlijk prima, maar de wijze waarop Cyprian Smits, “The Chief “ van dit project over zijn Broedkamer praat in een computermagazine is verbazingwekkend.
Verontrustend is daarbij dat het project wordt gerealiseerd met ingehuurde consultants van een commercieel bedrijf (Accenture). Dit bedrijf lijkt de opdracht op een bedenkelijke wijze te hebben gekregen.
Daarmee heeft dit bedrijf toegang gekregen tot een jackpot van belastinggegevens van alle particulieren en bedrijven in Nederland. Niemand kan vertellen wat zij hiermee doen en gedaan hebben. Maar het bedrijf geeft zelf aan alleen maar betrouwbare medewerkers te hebben die geen gekke dingen doen. Dat moeten we dan maar gewoon geloven. Accenture heeft een prestatiebonus ontvangen die niemand kan onderbouwen met concrete cijfers. Als politici de broedkamer bezoeken vraagt de leiding van de belastingdienst aan zijn medewerkers een mooi en rooskleurig beeld te geven en zo nodig te liegen over de successen.

Meneer Smits is door hetzelfde Accenture uitgeroepen tot “innovator of the year”, ofwel vernieuwer van het jaar. De juryvoorzitter bij Accenture is Hans Blokpoel (indertijd de Algemeen Directeur van de belastingdienst zelf!). Dit nieuws zal bij de lezers ongetwijfeld het gevoel opwekken dat we te maken hebben met, grove belangenverstrengeling, vriendjespolitiek, onzorgvuldigheid en misleiding.

Bedrijf zonder concurrentie

“The Chief” praat in het genoemde artikel over de belastingdienst als een vijfhonderd jarig databedrijf dat geen concurrentie kent maar door zijn toedoen de laatste jaren toch heel erg innovatief is geworden.
Hij is er trots op dat hij met gemak superslimme jonge wiskundigen, natuur- en sterrenkundigen en econometristen werft omdat ze met “coole data” mogen werken. Het lukt hem deze mensen zonder bijzondere beloningen te werven. Deze slimme mensen geven (volgens hem) aan elkaar door dat de belastingdienst een interessante werkgever is. Ze komen in teams waar ze soortgelijken tegenkomen welke hij vervolgens alle vrijheid geeft in de belastingdata.
Hij heeft geen hulp van anderen nodig om deze talenten te werven. Hij heeft namelijk veel geleerd uit het boek: “Leidinggeven aan mensen die het niet doen voor de poen”. Dat boek ga ik zeker ook eens lezen! Meneer heeft zelf de naam “broedkamer” bedacht waar hij van mededeelt dat deze benaming intussen “viral” is gegaan. Hij omschrijft de kamer glimlachend als ruimtes waar je kunt “prutsen en pielen”.

Alle regels en procedures die gelden voor een gemiddeld accountantskantoor op het gebied van onafhankelijkheid, integriteit, voorkoming van gegevensverlies lijken niet te gelden voor “The Chief” en zijn kompanen. Hij lijkt verheven boven alle partijen.
Tot slot een opmerking: Spreek je moerstaal!

Kijk op NPO uitzending gemist!